Lịch là gì? Các loại lịch phổ biến hiện nay? Nguồn gốc lịch Việt Nam
Lịch là công cụ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày để theo dõi thời gian. Từ thời cổ đại, các nền văn minh như Ai Cập, Babylon, Trung Quốc đã sử dụng lịch để đo lường và ghi chép thời gian. Ngày nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, lịch không còn đơn thuần là công cụ xác định ngày tháng mà còn là phương tiện quảng cáo hiệu quả cho các doanh nghiệp.
Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những thông tin cơ bản về lịch là gì, nguồn gốc ra đời, cấu tạo và các loại lịch phổ biến hiện nay. Đồng thời, bài viết cũng hướng dẫn cách phân biệt các loại lịch theo hình dạng và tính chất sử dụng để người đọc lựa chọn được loại lịch phù hợp với nhu cầu. Hy vọng những thông tin hữu ích này sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về lịch cũng như ý nghĩa văn hóa lịch mang lại trong cuộc sống.
Lịch là công cụ đo lường và ghi chép thời gian dựa trên quan sát các chu kỳ tự nhiên như chuyển động của Mặt Trăng, Mặt Trời.
Từ “lịch” bắt nguồn từ chữ Hán “曆” với ý nghĩa ghi chép các hiện tượng thiên văn, thời tiết để xác định thời gian.
Các hình thức lịch sơ khai đầu tiên được cho là có từ thời kỳ đồ đá cũ khi con người bắt đầu chú ý tới các chu kỳ tự nhiên như ngày đêm, mùa màng. Họ dùng các vạch khắc trên đá, xương động vật hoặc các loại vật dụng khác để đếm ngày và đo thời gian.
Sang thời kỳ văn minh cổ đại, các nền văn hóa tiên phong như Ai Cập, Trung Quốc, Babylon đã phát minh ra những hình thức lịch chính thức. Người Babylon sử dụng lịch dựa trên chu kỳ mặt trăng, người Ai Cập dùng lịch mặt trời, còn Trung Quốc kết hợp cả hai yếu tố âm dương tạo thành lịch âm dương.
Như vậy, có thể thấy nguồn gốc của lịch gắn liền với quá trình văn minh và nhận thức của con người về thế giới tự nhiên. Lịch ra đời cùng sự phát triển của xã hội loài người và vẫn đóng vai trò quan trọng cho tới tận ngày nay.
Lịch xuất hiện từ khi nào?
Lịch đã xuất hiện từ rất sớm trong lịch sử loài người, phản ánh nhu cầu đo lường và ghi chép thời gian của con người. Các hình thức lịch sơ khai được sử dụng từ thời kỳ đồ đá cũ. Đến thời cổ đại, lịch mới thực sự được hình thành và phát triển ở các nền văn minh tiên phong thế giới.
Các nước trên thế giới
Ai Cập cổ đại: Là một trong những nền văn minh cổ đại sớm nhất sử dụng lịch. Người Ai Cập đã sáng tạo ra lịch mặt trời với năm gồm 365 ngày. Họ chia năm thành 12 tháng, mỗi tháng 30 ngày và thêm 5 ngày nối tiếp vào cuối năm. Lịch mặt trời của Ai Cập xuất hiện vào khoảng năm 4236 TCN.
Babylon: Là nền văn minh cổ đại ở vùng Lưỡng Hà, người Babylon đã phát minh ra lịch dương lịch dựa trên chu kỳ mặt trăng. Lịch Babylon có năm 354 ngày, chia làm 12 tháng với 29 hoặc 30 ngày mỗi tháng. Lịch Babylon xuất hiện từ thiên niên kỷ thứ 3 trước Công nguyên.
Trung Quốc: Là quốc gia đầu tiên kết hợp lịch âm và lịch dương tạo thành lịch âm dương. Lịch âm dương ra đời tại Trung Quốc từ thế kỷ 14 trước Công nguyên, sử dụng song song âm lịch và dương lịch.
La Mã: Lịch Julius được vua Julius Caesar cải cách và đưa vào sử dụng tại Đế quốc La Mã vào năm 45 TCN. Đây là tiền thân của lịch Gregory mà nhân loại sử dụng rộng rãi ngày nay.
Lịch Việt Nam
Lịch được du nhập vào Việt Nam từ rất sớm, có nguồn gốc từ Trung Quốc:
Thời Bắc thuộc lần thứ nhất (111 TCN – 39 SCN), lịch âm dương được truyền vào Việt Nam do ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc.
Đến thời nhà Lý (thế kỷ 11), lịch âm dương chính thức được áp dụng trong hành chính và đời sống.
Thời Trần (thế kỷ 13), lịch âm dương được hoàn thiện và trở thành lịch chính thức của Việt Nam.
Năm 1913, Việt Nam chuyển sang sử dụng lịch Grêgôriô thay cho lịch Julius. Đây là bản lịch dương lịch được cải cách mới nhất.
Như vậy, lịch Việt Nam có nguồn gốc từ lịch Trung Quốc và đã trải qua nhiều lần cải cách, thay đổi theo thời đại.
Cấu tạo lịch và thành phần thiết kế của lịch
Một tờ lịch thường bao gồm các thành phần chính sau:
Tiêu đề và tên lịch: Đây là phần đầu tiên giúp người xem nhận biết được đây là lịch gì, do ai phát hành.
Bảng tháng: Phần quan trọng nhất của lịch là bảng ghi ngày tháng chi tiết của cả năm.
Thông tin hữu ích: Các thông tin thiên văn, dự báo thời tiết, ngày lễ lớn… nhằm mục đích tham khảo.
Hình ảnh minh họa: Các hình ảnh liên quan tới chủ đề của lịch, tạo điểm nhấn thẩm mỹ.
Thông tin nhà tài trợ: Logo, tên đơn vị phát hành lịch.
Các nội dung phụ trợ: lời khuyên, châm ngôn, câu đố… tùy theo mục đích sử dụng.
Thiết kế lịch cần đảm bảo tính thẩm mỹ, bố cục hợp lý, thông tin rõ ràng, dễ đọc. Lịch có thể in nhiều màu sắc đa dạng.
Chức năng quảng cáo thông qua lịch
Lịch không chỉ đơn thuần là công cụ xác định thời gian mà còn được ứng dụng rộng rãi trong quảng cáo với nhiều chức năng:
Quảng bá thương hiệu: Logo, slogan công ty in trên lịch giúp nâng cao nhận diện thương hiệu.
Giới thiệu sản phẩm/dịch vụ: Hình ảnh minh họa sinh động, hấp dẫn trên lịch là cách quảng cáo hiệu quả.
Truyền tải nội dung văn hóa: Các thông điệp ý nghĩa về lịch sử, truyền thống dân tộc có thể đưa vào nội dung lịch.
Cung cấp thông tin liên hệ: Số điện thoại, địa chỉ công ty/cửa hàng in trên lịch thuận tiện cho khách liên lạc.
Tạo phong cách riêng: Thiết kế lịch độc đáo, sáng tạo sẽ tô điểm cho thương hiệu.
Như vậy, với nhiều ứng dụng, lịch là công cụ quảng cáo hiệu quả cho doanh nghiệp.
Các loại lịch phổ biến hiện nay
Có rất nhiều loại lịch khác nhau, dưới đây là một số loại phổ biến:
Dương lịch
Dương lịch hay còn gọi là lịch Gregorian, là loại lịch phổ biến và sử dụng rộng rãi nhất trên thế giới hiện nay.
Dương lịch có năm 365 ngày hoặc 366 ngày (năm nhuận). Một năm được chia thành 12 tháng, mỗi tháng có từ 28 đến 31 ngày.
Dương lịch ra đời từ sự cải cách lịch Julius cũ thành lịch Gregory mới vào năm 1582 bởi Giáo hoàng Gregory XIII.
Việc cải cách nhằm điều chỉnh lịch cho chính xác với chu kỳ quay của Trái Đất xung quanh Mặt Trời.
Hiện nay, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều sử dụng dương lịch Gregory làm lịch chính thức.
Như vậy, dương lịch Gregory với ưu điểm chính xác đã trở thành hệ thống lịch phổ biến và thống nhất toàn cầu.
Âm lịch
Âm lịch, còn gọi là lịch âm, là loại lịch dựa trên chu kỳ của Mặt Trăng để xác định ngày tháng.
Mỗi năm âm lịch có 12 tháng âm, mỗi tháng kéo dài 29 hoặc 30 ngày.
Âm lịch được sử dụng phổ biến ở các nước chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa như Trung Quốc, Việt Nam, Triều Tiên, Nhật Bản.
Tại các nước này, âm lịch vẫn được sử dụng song song cùng dương lịch trong các hoạt động văn hóa, tâm linh.
Âm lịch có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định các ngày lễ truyền thống dựa trên âm dương ngũ hành.
Như vậy, âm lịch là loại lịch truyền thống quan trọng của các nước Đông Á có ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa.
Âm dương lịch
Âm dương lịch là sự kết hợp giữa âm lịch truyền thống và dương lịch hiện đại trong cùng một tờ lịch.
Ưu điểm của âm dương lịch là cho phép xem được cả ngày tháng theo âm lịch và dương lịch trên cùng một tờ lịch.
Do đó, âm dương lịch rất thích hợp sử dụng tại các quốc gia chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản…
Ở các nước này, âm dương lịch giúp kết hợp tốt nhất giữa nhu cầu sử dụng lịch dương hiện đại và duy trì phong tục truyền thống dựa trên âm lịch.
Như vậy, âm dương lịch thực sự phù hợp với văn hóa các nước chịu ảnh hưởng văn minh Trung Hoa.
Lịch tuỳ ý
Lịch tuỳ ý là loại lịch cho phép người dùng tự thiết kế theo sở thích cá nhân.
Người dùng có thể tùy chỉnh lịch bằng cách in thêm hình ảnh gia đình, kỷ niệm, lời chúc mừng… lên bố cục lịch.
Ngoài ra, lịch tuỳ ý còn có thể được thiết kế theo chủ đề riêng biệt như phong cảnh thiên nhiên, hoa lá cây cối, động vật…
Lịch tuỳ ý thường được sử dụng làm quà tặng độc đáo vào dịp cuối năm hoặc các ngày lễ tặng quà.
Đây là loại lịch mang đậm dấu ấn cá nhân và thể hiện sở thích, cảm xúc của người tặng tặng.
Như vậy, lịch tuỳ ý thực sự ý nghĩa khi dành tặng cho người thân yêu.
Phân biệt các loại lịch thông dụng theo hình dạng
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các loại lịch khác nhau. Để phân biệt, người tiêu dùng có thể căn cứ vào hình dạng và kích thước của từng loại lịch. Một số loại lịch phổ biến được phân biệt như sau:
Lịch treo tường
Lịch treo tường là loại lịch được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay, với những đặc điểm nổi bật:
Kích thước: Lịch treo tường thường có kích thước tiêu chuẩn 30x40cm hoặc 30x60cm, thuận tiện để treo tường hoặc đặt để bàn.
Chất liệu: Được in trên giấy có độ bền cao, chịu được thời gian sử dụng lâu dài. Mặt sau được lát lớp giấy cứng hoặc phủ nhựa bảo vệ.
Màu sắc: Thường được in đa dạng màu sắc, hình ảnh sinh động, bắt mắt. Màu sắc tươi sáng tạo điểm nhấn cho không gian.
Công dụng: Có thể treo tường hoặc đặt để bàn tiện lợi. Lịch treo tường thích hợp sử dụng ở phòng khách, phòng làm việc.
Giá cả: Giá thành mềm, phù hợp với đại đa số người tiêu dùng.
Nhờ sự phổ biến, dễ sử dụng, giá cả hợp lý, lịch treo tường được ưa chuộng sử dụng rộng rãi.
Lịch để bàn
Lịch để bàn có kích thước nhỏ gọn, thường khoảng 10-15cm, thuận tiện sử dụng.
Được in trên giấy mỏng, có thể gập lại thành hình chữ V hoặc chữ Z tiết kiệm diện tích.
Thiết kế đơn giản, dễ sử dụng. Có thể để gọn gàng trên bàn làm việc, tủ sách…
Lịch để bàn thường có khung viền bằng nhựa cứng giúp bảo vệ lịch tốt hơn.
Màu sắc tươi tắn, trang trí sinh động. Giá thành rẻ, phù hợp sử dụng rộng rãi.
Lịch để bàn nhỏ gọn, thiết kế đơn giản rất thích hợp để sử dụng trong văn phòng, cửa hàng, gia đình.
Lịch Bloc
Lịch Bloc có thiết kế dạng quyển, chiều dày khoảng 3-5cm.
Được làm từ giấy dày cứng chất lượng cao. Bìa được bọc bằng vải, da hoặc giấy décor sang trọng.
Có thể xoay trái/phải để lật xem các ngày trong tháng. Thao tác lật dễ dàng, thuận tiện.
Kích thước vừa phải, có thể để đầu giường, bàn làm việc.
Thiết kế đẹp mắt, sang trọng, rất thích hợp làm quà tặng cho người thân, đối tác.
Giá thành cao hơn so với các loại lịch thông thường.
Như vậy, lịch Bloc là sự lựa chọn lịch lãng mạn, tinh tế dành cho những người yêu thích phong cách vintage.
Phân biệt các loại lịch theo tính độc quyền
Trên thị trường có nhiều loại lịch khác nhau. Một cách phân biệt phổ biến là dựa vào tính độc quyền và mục đích sử dụng của từng loại lịch. Cụ thể:
Lịch phôi
Lịch phôi là loại lịch không in logo, tên hay bất kỳ thông tin nào về doanh nghiệp.
Trên lịch phôi chỉ có các thông tin cơ bản như ngày tháng, dữ liệu về thiên văn.
Lịch phôi thích hợp in với số lượng ít và giá thành rẻ.
Do không chứa thông tin về doanh nghiệp nên lịch phôi không có tính độc quyền, có thể dùng chung.
Lịch phôi phù hợp cho những ai muốn tự thiết kế, in thông tin lên lịch hoặc sử dụng với số lượng nhỏ.
Như vậy, lịch phôi thích hợp in với số lượng ít và không có nhu cầu quảng cáo thương hiệu.
Lịch độc quyền
Lịch độc quyền là loại lịch được thiết kế riêng theo yêu cầu của từng doanh nghiệp.
Trên lịch sẽ chứa logo, slogan, thông tin liên lạc của doanh nghiệp để quảng bá thương hiệu.
Thiết kế độc quyền, không trùng lặp với bất kỳ lịch nào của các công ty khác.
Lịch độc quyền thường được các doanh nghiệp dùng làm quà tặng cho khách hàng nhằm quảng bá thương hiệu.
Giá thành sẽ cao hơn so với lịch thông thường do tính riêng tư và độc quyền.
Như vậy, lịch độc quyền mang đậm dấu ấn và thương hiệu của doanh nghiệp.
Các loại kích thước lịch
Lịch có nhiều kích thước khác nhau tùy theo mục đích sử dụng:
Lịch 30x40cm: Đây là kích thước lịch tiêu chuẩn, phù hợp để treo tường trong phòng khách, phòng làm việc. Kích thước vừa phải, dễ nhìn.
Lịch 30x60cm: Kích thước lớn hơn, thích hợp treo ở những không gian rộng như hành lang, công ty, trường học. Lịch cỡ lớn dễ quan sát từ xa.
Lịch 10x15cm: Đây là lịch có kích thước nhỏ gọn, thích hợp để bàn làm việc hoặc cầm tay. Kích thước nhỏ nhắn, tiện lợi.
Như vậy, tùy thuộc vào nhu cầu và mục đích sử dụng mà người dùng có thể lựa chọn kích cỡ lịch phù hợp.
Cơ sở in ấn lịch uy tín – Văn phòng phẩm Ba Nhất
Bá Nhất là đơn vị in lịch uy tín hàng đầu Việt Nam với hơn 20 năm kinh nghiệm.
Với đội ngũ thiết kế chuyên nghiệp, văn phòng phẩm Ba Nhất có thể thiết kế và in lịch theo yêu cầu riêng của từng công ty, doanh nghiệp. Chúng tôi cung cấp đa dạng các loại lịch như:
Lịch treo tường: kích thước 30x40cm, 30x60cm, chất liệu giấy dày cứng, in offset 4 màu.
Lịch để bàn: kích thước 10x15cm, chất liệu giấy mỏng, có thể gấp gọn.
Lịch bloc: dạng sổ tay, chất liệu giấy dày cứng hoặc bìa mika.
Lịch độc quyền: thiết kế riêng cho từng công ty, in chữ, logo và thông điệp riêng.
Chúng tôi cam kết chất lượng in ấn tốt nhất, màu sắc chính xác, hình ảnh sắc nét. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn và báo giá tốt nhất!